Trong gia công kim loại, quá trình cắt gọt tạo ra nhiệt, ma sát và phoi kim loại với cường độ cao. Nếu không được kiểm soát, các yếu tố này sẽ làm giảm tuổi thọ dụng cụ, hư hại bề mặt gia công và gây tiêu hao năng lượng. Để khắc phục, ngành cơ khí sử dụng hai nhóm sản phẩm chính: dầu cắt gọt pha nước và dầu làm mát (dầu cắt gọt) không pha nước.
Bài viết này sẽ phân tích chi tiết sự khác nhau giữa hai loại, đồng thời giới thiệu rõ các dòng sản phẩm trong từng nhóm để bạn dễ dàng lựa chọn cho ứng dụng sản xuất của mình.
Dầu cắt gọt không pha nước (Neat Cutting Oil)
Dầu cắt gọt không pha nước là loại dầu như thế nào?
Khái niệm
Dầu cắt gọt không pha nước là loại dầu dựa trên dầu gốc khoáng hoặc dầu gốc tổng hợp, sử dụng trực tiếp mà không cần pha loãng với nước. Chúng được pha chế cùng phụ gia chống mài mòn, chịu cực áp (EP), ức chế rỉ sét, giúp nâng cao khả năng bôi trơn, giảm ma sát và bảo vệ bề mặt kim loại.
Đặc điểm nổi bật
- Khả năng bôi trơn vượt trội: Giảm mài mòn lưỡi cắt và bề mặt chi tiết.
- Chống rỉ sét, ăn mòn cho máy móc và chi tiết gia công.
- Tiết kiệm năng lượng nhờ giảm lực cắt.
- Rửa trôi phôi khỏi vùng cắt, giữ bề mặt gia công sạch.
Ứng dụng điển hình
- Gia công chuốt (broaching), taro, tiện thô hoặc mài giũa kim loại cứng.
- Các hoạt động tải nặng, yêu cầu áp lực cắt cao và thời gian gia công dài.
- Gia công hợp kim chịu lực, thép không gỉ, hợp kim titan.
Một số dòng sản phẩm dầu cắt gọt không pha nước phổ biến
- Dầu cắt gọt gốc khoáng tinh chế cao
- Dùng trong tiện, phay, khoan thép carbon, thép hợp kim.
- Bền nhiệt, ít tạo khói, bảo vệ dụng cụ tốt.
- Dầu cắt gọt chứa phụ gia EP lưu huỳnh hoặc clo
- Dành cho gia công kim loại cứng, hợp kim chịu lực cao.
- Giảm hiện tượng dính hàn lưỡi cắt (built-up edge).
- Dầu cắt gọt gốc ester tổng hợp
- Phù hợp với yêu cầu bảo vệ môi trường và sức khỏe công nhân.
- Dùng cho gia công chính xác, tốc độ cao.
Dầu cắt gọt pha nước (Water-Soluble Cutting Fluid)
Dầu cắt gọt pha nước Caltex
Dầu cắt gọt pha nước là dạng chất lỏng cô đặc khi hòa với nước tạo thành dung dịch nhũ tương hoặc dung dịch trong suốt, có khả năng vừa làm mát vừa bôi trơn. Loại này giúp kiểm soát nhiệt hiệu quả, thích hợp với gia công tốc độ cao.
Ưu điểm chính
- Khả năng làm mát vượt trội, kiểm soát nhiệt độ vùng cắt.
- Nâng cao tuổi thọ dao cụ nhờ giảm nhiệt và ma sát.
- Cải thiện bề mặt chi tiết, hạn chế biến dạng nhiệt.
- Tiết kiệm chi phí vì có thể pha loãng với nước theo tỷ lệ khuyến nghị.
Phân loại dầu cắt gọt pha nước
1. Dầu bôi trơn nhũ tương (Soluble Oil)
- Là hỗn hợp dầu gốc khoáng + chất nhũ hóa + phụ gia chống mài mòn, chống rỉ, diệt khuẩn.
- Khi pha với nước tạo nhũ tương màu trắng sữa, chứa lượng dầu cao (tới 85%).
- Phù hợp gia công tải nặng và gia công đa dạng vật liệu.
Dòng sản phẩm tiêu biểu:
- Soluble Oil EP: Dầu nhũ tương chịu cực áp, dùng trong tiện, phay, khoan thép hợp kim.
- Soluble Oil High-Lubricity: Tăng cường bôi trơn cho gia công ren, doa, taro.
- Dầu bôi trơn bán tổng hợp (Semi-Synthetic)
- Kết hợp ưu điểm bôi trơn của dầu nhũ tương và làm mát/sạch của dầu tổng hợp.
- Tạo dung dịch trong, ít bám bẩn, chống tạo bọt tốt.
- Chứa 5–40% dầu gốc, thích hợp gia công tốc độ trung bình–cao.
Dòng sản phẩm tiêu biểu:
- Semi-Synthetic Universal: Dùng chung cho nhiều loại vật liệu, máy CNC.
- Semi-Synthetic Heavy Duty: Gia công thép cứng, hợp kim nặng.
3. Dầu bôi trơn tổng hợp (Synthetic)
- Hoàn toàn không chứa dầu khoáng, pha chế từ hợp chất hữu cơ và vô cơ hòa tan trong nước.
- Khi pha loãng tạo dung dịch trong suốt, chống ăn mòn cực tốt.
- Khả năng làm mát cao nhất, thích hợp gia công tốc độ rất cao, mài chính xác.
Dòng sản phẩm tiêu biểu:
- Synthetic Grinding Fluid: Dùng trong mài tinh, kiểm soát nhiệt tối đa.
- Synthetic High-Speed Machining: Dành cho phay, khoan tốc độ cao trên hợp kim nhôm và thép không gỉ.
So sánh dầu cắt gọt pha nước và không pha nước
Tiêu chí | Dầu không pha nước | Dầu pha nước |
Khả năng bôi trơn | Rất cao, phù hợp tải nặng | Tốt, nhưng thấp hơn không pha nước |
Khả năng làm mát | Hạn chế | Rất cao, kiểm soát nhiệt hiệu quả |
Ứng dụng | Chuốt, taro, tiện thô, khoan hợp kim cứng | Gia công tốc độ cao, mài, phay tinh |
Chi phí vận hành | Cao hơn, không pha loãng | Thấp hơn, pha loãng với nước |
Vệ sinh nhà xưởng | Khó hơn, dễ trơn trượt, tạo sương dầu | Sạch hơn, dễ vệ sinh |
Tuổi thọ dung dịch | Dài, ít bị vi sinh vật ảnh hưởng | Ngắn hơn, cần kiểm soát vi sinh và pH |
Kinh nghiệm lựa chọn và sử dụng
- Chọn đúng loại theo ứng dụng:
- Gia công tốc độ cao → ưu tiên dầu pha nước tổng hợp hoặc bán tổng hợp.
- Gia công tải nặng, vật liệu cứng → dầu không pha nước hoặc nhũ tương EP.
- Tuân thủ tỷ lệ pha (đối với dầu pha nước): Đảm bảo theo khuyến cáo của nhà sản xuất, kiểm tra định kỳ nồng độ bằng khúc xạ kế.
- Bảo dưỡng dung dịch:
- Lọc phôi và tạp chất thường xuyên.
- Kiểm soát vi sinh vật bằng biocide (đối với dầu pha nước).
- Bảo quản dầu cô đặc nơi khô mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
Kết luận
Hiểu rõ sự khác nhau giữa dầu cắt gọt pha nước và dầu làm mát không pha nước là chìa khóa để tối ưu quy trình gia công, nâng cao tuổi thọ dụng cụ và chất lượng sản phẩm. Mỗi loại có ưu – nhược điểm và dòng sản phẩm phù hợp cho từng ứng dụng, từ gia công tốc độ cao đến tải nặng, từ vật liệu mềm đến hợp kim cứng.
Để được tư vấn chi tiết và đặt hàng các sản phẩm dầu mỡ chính hãng và đạt tiêu chuẩn, vui lòng liên hệ với:
- Website: Vattusunflower
- Hotline tư vấn & báo giá: 0966 068 726